Türkçe Kitap Listemiz-1

Annelik bazen görecelidir.Kiminin doğrusu kimine abartı ya da yanlış gelebilir.Ancak İnci doğduğundan bu yana herkes için doğru sayılabilecek yaptığım bir iş var ki o da ona her gün, her boş vaktimizde kitap okumak.Daha doğmadan kitaplarını almıştık mesela.Önce ben okudum kitaplarını.İnsanın hayatına çocuk girdiğinden beri çocuk kitapları dünyasına dalmak bambaşka birşeymiş.Çok da zevkliymiş.Buara çocuk kitapları dışında pek birşey okuyabildiğim söylenemez.Dün seminerde Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Daire Grup Başkanı konuğumuzdu.Ve bizlerden birkaçımıza ne kadar kitap okuyorsunuz diye sordu.Soru bana gelseydi sanırım yakında çocuk kitabı yazabilecek kadar yerli ,yabancı çocuk kitabı okuyorum derdim.İnci kendi kitabına bakarken ben de elime kitabımı alıyorum ama ne çare.Koskoca kitabın içinde küçücük bir resmi bulup size onu anlattıran bir çocuğunuz varsa yanında kitap yüzü açamazsınız.Biz de el mahkum onun kitaplarını defalarca defalarca okuyoruz.Bu gerçekten çok mesai gerektiren,sizi birçok işinizden alıkoyan,bir yerden sonra yoran,sabretmeniz gereken bir iş.Belki çocuğunuza tv açsanız;telefon,tablet verseniz,rahat rahat işlerinizi yemeğinizi yapabileceksiniz ama kendi rahatınız uğruna ne feda edeceksiniz bir düşünün.Aşağıdaki yazıyı gördükten sonra da çocuğumuz için ne kadar doğru bir iş yaptığımızı anladık.

Araştırma: Hikayelerin Çocuk Beyni Üzerindeki Etkileri

Bundan yaklaşık bir yıl önce, Amerikan Pediatri Akademisi, çocuk bakımının, doğumdan itibaren çocukları okuryazarlıkla tanıştırmayı da kapsaması gerektiğine dair bir açıklamada bulundu.

Bu şu anlama geliyor: Çocuk doktorları, en küçük çocuklara bile kitap okumanın ne kadar önemli olduğu konusunda ailelere danışmanlık vermeli ve onları bu konuda teşvik etmeli. Dr. Pamela C. High ile birlikte kaleme aldığımız bu açıklama, kitaplarla ve sesli okumayla büyümek ile ileriki yıllardaki dil gelişimi ve okul başarısı arasındaki bağlantı üzerine yapılan kapsamlı araştırmaları da kapsıyor.

Ancak küçük bir çocuğa kitap okumanın sonuçlarının iyi olacağını bilsek de, bu mekanizmanın ne olabileceğine dair sadece sınırlı bir bilgimiz var. İki yeni araştırma, küçük bir çocuğu kucağınıza oturtup resimli bir kitabın kapağını açtığınızda gerçekleşen beklenmedik karmaşık etkileşimleri inceliyor.

Bu ay içinde Pediatristler Dergisi‘nde yayınlanan bir araştırmada, 3 ila 5 yaş arasındaki çocukların yaşlarına uygun hikayeler dinledikleri andaki beyin aktiviteleri manyetik rezonans (MR) görüntüleme kullanılarak incelendi. Araştırmacılar, çocuklara evde ne kadar çok kitap okunduğuna göre değişen beyin aktivasyonları arasındaki farklılıkları ortaya çıkardılar.

Evinde daha çok kitabı olan ve kendilerine daha fazla kitap okuyan ebeveynleri olan çocuklar, sol beyin yarım kürelerinin olduğu bölgede (paryetal-zamansal-oksipital korteks birleşimi) belirgin bir şekilde çok daha fazla aktivasyon gösterdi. “Beynin bu bölgesi, sesi ve sonra da görsel uyarımı bütünleştiren çoklu duyusal bütünleşme ile ilgili çok önemli bir bölge” diyor yazarlardan Dr. John S. Hutton.

Beynin bu bölgesi, büyük çocuklar kendi kendilerine kitap okuduklarında çok aktif olmasıyla biliniyor, ancak Dr. Hutton küçük çocuklara kitap okunduğunda da aynı bölgenin harekete geçtiğini ekliyor. Esas ilginç olanı, daha fazla kitaba ve evde okumaya maruz bırakılan çocuklarda, beynin görsel ilişkilendirme işlemi yapan bölgelerinde belirgin bir şekilde daha fazla aktivite görülmesi. Üstelik çocuk, beyin tarama cihazının içinde sadece bir hikaye dinlerken ve herhangi bir resim göremezken bile.

“Çocuklar hikaye dinlediklerinde, duydukları hikayeleri zihinlerinin ‘gözlerinde’ canlandırıyorlar” diyor Dr. Hutton. “Örneğin ‘Kurbağa ağaç kütüğünün üzerinden atladı.’ Daha önce bir kurbağa gördüm, daha önce bir ağaç kütüğü gördüm, o halde bu neye benzer?”

“Beyin aktivasyonunun farklı seviyeleri, bu görsel imajları geliştirme konusunda daha fazla pratiği olan çocukların (resimli kitaplara bakarak ve hikaye dinleyerek) ileriki zamanlarda da kelimelerden görseller ve hikayeler yaratmalarına yardımcı olacak becerileri geliştirmelerini sağlayabileceğini gösteriyor” diyor Dr. Hutton.

“Bu, çocukların nesnelerin neye benzediğini anlamalarını sağlıyor. Ayrıca resimleri olmayan kitaplara geçişlerine de yardımcı oluyor” diye devam ediyor Dr. Hutton. “Bu aynı zamanda ileride daha iyi okuyucular olmalarını sağlayacak. Çünkü onlar beyinlerinin, hikayede olan biteni görmelerini sağlayan bölümünü zaten geliştirmiş olacaklar.”

Dr. Hutton kitabın, çizgi filmlerin ve diğer ekranla bağlantılı şeylerin başaramayacağı bir şekilde yaratıcılığı teşvik ettiğini de ileri sürüyor.

“Çocuklara bir hikayenin videosunu gösterdiğimizde bu süreci biraz devre dışı mı bırakmış oluyoruz acaba?” diye soruyor Dr. Hutton. “Yapılan işi çocukların elinden mi alıyoruz? Hikayeyi hayal etmeleri gerekmiyor. Bu, önlerine hazır bir şekilde geliyor.”

Küçük çocukların konuşma dilini duymasının önemli olduğunu ve bunu ekranlardan değil insanlardan duymaları gerektiğini de biliyoruz artık. Ama ne yazık ki çocukların konuşmaya ve karşılıklı diyaloğa ne kadar maruz kaldıklarıyla ilgili ortada ciddi farklılıklar var. Bu araştırmalar arasında en bilenenine göre yoksul çocuklar 3 yaşına kadar milyonlarca daha az kelime duyuyor.

Ancak küçük çocuklara kitap okumak ya da onlarla birlikte kitap okumak, duydukları kelimelerin sayısını onlarla konuşmaktan daha fazla artırabiliyor. Ağustos ayındaPsychological Science dergisinde, resimli kitapların içerdiği dile yönelik bir çalışma yayınlandı. Araştırmada, öğretmenler tarafından tavsiye edilen, Amazon’da en çok satan ve ebeveynlerin uyku saatinde en fazla okudukları kitaplara yer verildi.

Kitaplardaki dil ile ebeveynlerin çocuklarıyla konuşurken kullandıkları dil karşılaştırıldığında, araştırmacılar resimli kitapların daha fazla “özgün kelime türleri” içerdiğini buldu

“Kitaplar, çocuklara yönelik konuşmalara oranla daha fazla farklı kelime içeriyor” diyor Kaliforniya Üniversitesi psikologlarından Jessica Montag. “Yani bu araştırma şunu iddia ediyor: Ebeveynleri (ya da bakıcı, akraba vs.) tarafından kendisine daha fazla kitap okunan çocuklar, kendisine kitap okunmayan çocukların muhtemelen hiç duymadıkları kelimeleri duyuyorlar.”

Bu yüzden küçük çocuklarla resimli kitaplar okumak demek, onların daha fazla kelime duyması demek. Aynı zamanda beyinleri bu kelimelerle ilişkili görselleri yaratma pratiği yapıyor demek.

Kariyerimin büyük bir kısmını, bebekleriyle, küçük çocuklarıyla ve anaokulu öğrencisi olan çocuklarıyla kitap okumaktan keyif almaları konusunda çocuk doktorları aracılığıyla ebeveynleri teşvik etmekle uğraşarak geçirdim. Çocuk doktorlarının ebeveynleri bu konuda çok etkilediğini ve ebeveynler ne kadar fazla kitap okursa çocukların kelime hazinelerini de o kadar geliştiğine tanık oldum.

“Sanırım çocuklara erken yaşlardan itibaren kitap okumanın, çocuklarla birlikte yapılabilecek hoş bir şey olmaktan daha öte bir şey olduğunu öğrendik” diyor Dr. Hutton. ”

Ve çocuğuna uyku saatinde hikaye okuyan her ebeveynin bildiği gibi, bu aynı zamanda çocuklarınızla yüz yüze, ten tene yaşadığınız güvenlik ve rahatlık hissi ile dolu bir ritüele dönüşen harika bir zaman dilimidir. Küçük çocukları aynı hikayeyi tekrar tekrar istemeye iten şey de budur. Ve bu aynı zamanda, çocukları artık birer yetişkin olmuş ebeveynlerin yıllar önce çocuklarına uykudan önce okuduğu kitaplardan birine rastladıklarında gözlerinin dolmasına sebep olan şeydir.

Buraya tıklayarak yazının orjinalini de okuyabilirsiniz.

TÜRKÇE KİTAP LİSTEMİZ:

1-Hareketli uçak
2-Hareketli tamirhane
3-Hareketli oyun saati  
4-Hareketli tren                                  
5-Hareketli kumsal
6-Hareketli inşaat
7-Hareketli liman,
8-Hareketli bahçe
9-Hareketli şehir
10-Hareketli lunapark
11-Hareketli gün
12-Hareketli ev
13-Hareketli oyuncaklar
14-Hareketli makineler
15-Bulutların arasında
16-İyi kalpli küçük tavşan
17-Annemin çantası
18-Yüzyüz
19-Hayvanların yaşaığı yerler/minikler serisi
20-Mış gibi
21-Mamut yıkama rehberi
22-Doğa gezginleri/çiftlik öyküleri
23-Kıpır kıpır
24-Anahtar
25-Efsunlu hayvan masalları/italyan masalları
26-Güvercin geç yatmasın
27-Güvercin otobüsü kullanmasın
28-Kediler/Neden,niçin,nasıl serisi
29-Balıkçı Osman
30-Gece bahçesi-Kar yağıyor
31-Ben nasıl ben oldum
32-Rita ve adsız piknikte
33-Nokta
34-Paris'te
35-Kütüphanedeki aslan
İş bankası yayınlarının hareketli kitaplar serisine İnci de ben de bayıldık.Harikulade seri 2+yaş için biçilmiş kaftan.
Henüz İnci 2 yaşında olduğu için bazı kitapları okumadık.Ama okuduklarımız arasında defalarca oku oku diye istediği kitaplar : iyi kalpli küçük tavşan,kütüphanedeki aslan,nokta,güvercin geç yatmasın,güvercin otobüsü kullanmasın,annemin çantası,gece bahçesi-kar yağıyor,mamut yıkama rehberi.

Yolculukta Küçük Çocukları Oyalama Sanatı

Okullar kapandı.İşimiz bitti diyemiyorum malesef seminer dönemimiz başladı ve ben annemin İstanbul'a evine gitmesiyle okulun son haftasını yani geçen haftayı İnciyle beraber okulda geçirdim.Semineri de geçireceğim.20 aylık bir çocukla hernekadar ders olmasa da okulda olmak, idari işleri halledebilmek oldukça yorucu oldu ama bitti dedik.Hadi yorucu bir yılı kapattık gezelim dedi öğrencilerim.Uzungöl'e pikniğe gidelim hocam dediler..Ooo süper teklif kaçıramazdım bunu.Tek engelimiz yağmur olurdu.O da hava durumunda yağmur görünmeyen bir güne denk geldi:).Büyük bir servis arabası kiralandı.18 öğrenci ben ve müdüre hanım Uzungöl'e uzuuun bir yola çıktık.2 saatlik yol aslında bakmayın uzun dediğime.Küçük bir çocukla yolculuğunuz bazen 15 dakika da olsa uzuuun olabiliyor.Çocukla yolculuğun zor olduğunu bildiğim için yanıma İnci'yi oyalayabilecek her türlü tedbiri aldım.Bakterilerin yeni bir antibiyotik çıktığında ona göre bağışıklık geliştirip tedbir alması gibi ben de bir yerlere gide gele yeni taktikler,tedbirler geliştirir oldum.Annelik taktik geliştirmekmiş.Her çocuk biriciktir ama çocuklarda da genel geçer doğrular vardır hiçbirisinin hayır diyemeyeceği.Bizim mümkün mertebede çocuğu oyalamak adına yanımıza aldıklarımız:
1-Birkaç gündür ortaya çıkarmadığınız ama çocuğunuzun favorisi olduğunu bildiğiniz oyuncağı:Biz Memiş adını verdiğimiz aslında Susam sokağının Eddy'si olan oyuncağımızı aldık.İnci'nin arkadaşı.Kitap okurken dahi kitapta aaa bak bu ayılar,su aygırıları arkadaşlarmış dediğimizde bütün odaları arayıp Memiş Memiş diye sayıkladığımız buaralar olmazsa olmazımız.

2-Sesli  kitap:İki türlü sesli kitap var.Birincisi arabanın müzik çalarında dinlediğimiz.İkincisi düğmesine bastığınızda şarkılar,hayvan sesleri,hikayeler dinlediğiniz.Her ikisi de hayat kurtarır.Biz topluca lise öğrencileriyle beraber gittiğimiz için ikinci kitabımızı yanımıza alalım dedik.Unutmayın en önemli kural uzun zamandır bu kitabını görmemiş olması.(Yanlız bu kural ikinci için geçerli.Birincisi için daha önce dinleyip sevdiği ve yanınızda yedek daha önce hiç dinlemediği bir kitap alırsanız işinizi riske atmamış olursunuz)Neden?Çocuklar eşyalarından,oyuncaklarından çabuk sıkılır.Hele hele elektronik oyuncakların ömrü birkaç gündür.Hernekadar elektronik oyuncaklara şiddetle karşı çıkan ve verilen paralara acıyan biri olsam da bu elektronik kitap gittiğim yerlerde ve yolculuklarda bir müddet hayatımı kurtardığı için sadece bu amaçlarda yanımda taşırım.Evde eline vermem ki sıkılıp bıkmasın.Yoksa boşuna yanımızda hamallığını yapmaktan öteye geçmez,amaca hizmet etmez.
3-Tüm zamanların kitabı:Her daim okuduğunuzda,resimlerini gösterdiğinizde keyif aldığı kitabı.Burda resmi yok ama İş bankası yayınlarından Mutlu suaygırı bizimkisi.
4-Daha önce görmediği ama bunu çok sever diye düşündüğünüz bir kitap:Her çocuk farklıdır.Zevkleri,ilgi alanları.Örneğin sizin çocuğunuz dinazorlara ilgi duyuyordur o ara.O zaman onu alırsınız ya da iş makinalarını seviyordur.Ona göre bir kitap seçersiniz.İnci hayvanlara çok meraklı buaralar.O yüzden ok işaretli yerlerden çekip hareket eden hayvanların olduğu bir kitabı yanımıza aldım.
5-Sağlıklı atıştırmalıklar:Envai çeşit kuruyemiş,evde doğrayıp hazırladığınız meyveler,kuru meyeler bu gruba giriyor.Çocuklarınızın bunları iştahla yemesini istiyorsanız evvela onları şeker,çikolata,dondurma gibi sunu şeker ve glikozla yapılmış gıdalarla tanıştırmamış olmanız gerekiyor.Çocukların hafızaları fil gibidir.Bir kere tadını almaya görsünler bir daha hiçbirşey eskisi gibi olmaz.Çünkü bunlar meyveden daha tatlıdırlar.Meyvelerin şekeri bunların yanında yavan kalır,çekiciliğini yitirir.
6-Çocuk dergileri:Daha önce hangi dergileri aldığımızı miniklere dergiler yazımda paylaşmıştım.Bu dergilere bir yenisi daha eklendi.

Harikulade olan bu dergiyi de çok beğendim.Lakin dergi 8 yaş ve üzeri için.Sizin de dergi manyağı bir çocuğunuz varsa içinde çocuk olan her dergi mübahtır:)Ve tabiki bu dergiyi de görmemiş olsun.

7-Daha öncesinde böyle bir yolculuğa çıkacağınızı,nereye gideceğinizi çocuğunuza muhakkak anlatın:Çocuklar,bebekler anlamaz zannederiz bu gibi detaylar biz yetişkinlere önemsiz,angarya gibi gelir.Ama çocuk bir bireydir.Düşünsenize biri size hiçbirşey söylemeden üzerinizi değiştiriyor,çanta hazırlıyor ve sizi kolunuzdan tutup biryere götürüyor.Ne hissederdiniz?Yetişkinler konuşarak tepki verir.Noluyoruz yahu?Nereye böyle apar topar?gibi de küçük çocuklar henüz kendilerini tam olarak ifade edemezler.En çok bildikleri tepkiyi ortaya koyarlar.AĞLAMAK.Çünkü bilirler ki bunu yaptıklarında bir yetişkin onlarla mutlaka ilgilenir.Ve tabi biz neoldu bu çocuğa neden ağlıyor ağlanacak ne var gibi sorularla boğuşuruz.Oysaki cevap basittir.Çocuklar rütini severler ve rütinin dışına çıkıldığında bu farklı rütine hazırlanmadıklarında rahatsız olurlar.

Tüm bunları yaptığınızda yolculuğunuz muhteşem rahat geçmeyecek.Baştan söyleyeyim.Adı üstünde çocuk onlar.Tepkileri,beklentileri elbette bir yetişkin gibi olmayacak.Seyahat bloglarında görüyorum bazen herşey güllük gülistanlık geçmiş gibi lanse ediliyor.Çocuklarla yolculuk muhteşem,harika gibi.Hiç samimi gelmiyor ne yalan söyleyeyim.Ve çocuksuz aileler,çocuk sahibi olmayı düşünen aileler bunları okuduklarında tıpkı eskiden benim de olduğum gibi herşeyi tozpembe zannediyor.Yukarda saydıklarımın hepsini yaptım yolculuğumuzda hatta Trabzonun doğa güzelliklerinin olduğu yerlerde durduk,arabadan indik,mola verdik böylece yolculuk 4 saat sürdü.Ama İnci yine de zor anlar yaşattı.Hatta serviste ablaları onunla ilgilendi,oynadı,Birara kendileri müzik açıp oynadılar.Bizim kız da ağlamayı durdurup şaşkın şaşkın ablalarını seyrettiyse de kafi gelmedi.Hareket etmeyi,özgürce yürüyüp birşeyleri keşfetmeyi seven her çocuk gibi İnci de serviste oturup yolculuğu seyretmeyi sevmedi.Tüm ailelerin kurtarıcısı I phone,I pad'e olan bakış açım malum olduğundan eline vermek aklımın ucundan geçmediyse de kızlar İnci'nin fotoğrafını çekip kendisine gösterince bizimki İncici İncici diye kendine bakmak istedi teli eline aldı.Yanlızca kendine baktı,gülümsedi.Telle ilgili başka birşey yapmasına ya da kızların yapmasına müsade etmedim.Despot anne.Öğretmen değil mi işte tabi diyerek beyinlerine kazıdılar.Olsun büyüyünce beni anlayacaklardır.Kimisi şimdiden hakverdi.Geleceğin bilinçli anneleri işte onlar.Tüm bu yorucu yolculuk sonunda havanın serin mi serin temiz mi temiz olduğu Uzungöl'e vardığımızda süt dökmüş kediye dönen kızım özgürlüğün tadını çıkardı ve istediği kadar yürüdü.Kendi gibi küçük çocukların yanına gidip arkaka arkaka(arkadaş) dedi.Etrafına gülücükler saçtı.Faytondaki atlara baktı peşlerinden koştu.Göldeki ördekleri inceledi.Ördek şarkısını söyledik beraber.Uyku saati gelince de bebek arabasında uyudu.Ben de doğanın keyfini çıkardım.Ertesi günü kollarımın fena halde ağrıdığını hissettimse de bir daha İnci'yle yolculuk mu?Evet kesinlikle.O yeni yerler görüp ufku genişledikçe,doğa ile iç içe oldukça ben yorgunluğumu,keyifsiz hallerini unutuyorum.Peki ya siz yolculukta nasıl tedbirler alıyorsunuz?

Amigurumi araba ve Şapka (Amigurumi car and hat)

Eşimin abisinin çocuğu olduğunda ona da bir hediye örmek istedim.Ne yapayım acaba diye araştırırken nette en son şapka ve araba yapma kararı aldım.Veee ortaya bunlar çıktı.

Şapkayı bulduğum site öyle harika bir site ki,daha çook şey yaparım ben burdan.Üstelik baş ölçülerine göre (0-3 ay),(3-6 ay),(6-12 ay) çocuk,ergen ve yetişkin boylarıyla beraber vermiş.Siz de yaparken ayy ya olmazsa kafasına şimdi şüphesi olmadan rahatça hediye edebiliyorsunuz.Üstelik şapkaların farklı,çok tatlı çeşitleri de mevcut.Annesi maymunu tercih etti.Biz de onu yaptık.Siz de eğer bu şapkadan yapmak isterseniz buraya bir tık tık

Arabayı ise daha farklı bir sitede buldum.Birbirinden güzel oyuncak,yelek ve akla gelebilecek eşyayı görebileceğiniz bu sitede ise arabayı örmek isterseniz buraya bir tık tık

Ev Yapımı Oyun Hamuru

Malzemeler:
1 subardağı un
1/4 su bardağı su
1 çay kaşığı sıvı yağ
yarım su bardağı tuz
Unu,tuzu,sıvı yağını karıştırın.Suyu yavaş yavaş ekleyin.Hamur kıvamına gelene kadar yoğurun.Hamurunuz çok akışkan olursa un ekleyin biraz daha.Sonra da istediğiniz renktte gıda boyasından katın.
NOT:Çocuğunuz hamuru ağzına alacak yaşta ise tuzu azaltın.Tuz hamurun bozulmaması sonrasında tekrar kullanılması için şart.Muhakkak eklemeniz gerekir.Renklendirme için de şalgam suyu,böğürtlen,çilek,nar suyu,mor lahana suyu kullanabilirsiniz.Hamurla işiniz bittiğinde temiz bir buzdolabı poşetine sarıp kaldırırsanız böylece hamurunuz kurumamış olur.Başka bir gün yeniden çıkarabilirsiniz.

Önce tepsinin üzerinde oynadı oynadı.Kaldırdım Başka bir gün ona aldığım küçük yer sofrası ve merdaneyle beraber önüne koydum.Bir hayli vakit geçirdi.Ben de o arada yemeğimi rahatça yaptım.Çocukları oyalamak aynı zamanda da ince motor kaslarını çalıştırmak isterseniz bu aktivite tam sizlik.

Çocuklarımızın Yaşam Alanları Nasıl olmalıdır?

Bilmem nedendir,anaokullarında ve evlerde çocuk odalarındaki duvarların böyle rengarenk,gerçekte dahi varolmayan çizgi film,masal karakterleriyle süslü püslü olması beni hep rahatsız etmiştir.Masallarda verilen gizli mesajlardan ötürü zaten biz bir çoğunu okumuyoruz.Yok Cinderella süslenir püslenir prense kendini beğendirir.Yok Pamuk Prenses,prensin onu gelip öpmesini bekler,dünyadaki en güzel kızdır falan.Kız çocuklarına beynini kullanma,güzel ol yeter demenin masal versiyonu bunlar.Bundan sebep bu kahramanlarla süslenmiş çocuk mobilyalarını da,oyuncaklarını da sevmem.Cinderella evleri,bebekleri vs. İnci'nin odasını düzenlerken bu hayali kahramanlardan arınık bir oda olsun istedim.Ve odanın nadiren derli toplu olduğu bir zamanı kollayıp fotoğrafladım.

Meraklı Minik dergisinin birinden çıkan çocuk kütüphanesi resmi öyle hoşumuza gitti ki,kitaplığımızın baş köşesine astık.İnci her gün resmi en az birkaç kez anlattırıyor.Kitap sevgisini aşılamak öylesine önemli ki bizim için bu resimler başucumuzda olmalı diye düşündüm.Diğer resim ise bir anaokulu ve kitap okuyan bir yetişkin.Aşkla şevkle onu dinleyen minikler.Vahşi hayvanları da arada sırada değiştirerek bir köşede bir kaç tane olsun istedik.Dünya haritasını da İncinin boyunun yettiği yere astık.Yandaki duvara da iki ayna yapıştırdık.Ara ara gider ayna karşısında kendi kendine konuşur.Şimdi efenim bizim işimiz bunlarla.İnci eğer resimlerdeki hayvanları gösterirse onlar hakkında konuşuyoruz,haritaya bakarsa ona gidiyoruz,yok kitaplığından bir kitap seçerse onu okuyoruz.Oyuncak çekmecesinden bir oyuncak alıp,onla oynamayı tercih ederse de kendi haline bırakıyoruz.Vahşi hayvan köşemizdeki hayvanları da ara ara değiştirdiğimizde duvarlarımız da çok dolu olup,göz yormuyor.Zaten duvarlarımızı İnci'nin sanat eserleri için saklıyoruz.Her nekadar daha sade bir halı istemiş olsam da renk,şekil algısında bir hayli işimize yarayan bir halı oldu.Birara bütün zamanımızı bu halı üzerinde geçirdik.En çok dikkat ettiğim şey odadaki herşeyin boyuna uygun olmasıydı.Okul öncesi çocukların kendine ait odalarında,özel alanlarında eşyalarının onların boyuna uygun olması,istedikleri vakit neyle oynamak istiyorlarsa onu seçmesi  ve  bir yetişkin yardımı olmadan kendinin alabilmesi  özgüvenli,kendine yetebilen çocuk yetiştirmek adına o kadar önemli ki...Bir kendimizi o miniklerin yerine koyalım.Bize ilgimizi çeken eşyalarla dolu bir oda verilse,çok beğendiğimiz bir kitabı,bir nesneyi almak istediğimizde hiç bir şekilde tek başımıza alamasak ne hissederdik?Çocuk bir bireydir.Kabul edelim ya da etmeyelim bizden doğmuştur ama bizden farklıdır.Her daim saygı göstermek boynumuzun borcudur.

Amigurumi Baykuş(Amigurumi Owl)

Biricik yeğenim,minik kuşum için organik oyuncak öreyim dedim ve kolları sıvadım.İnci'nin elinin baskısını yapacağamız bir karta bir de ağzından not yazıp İstanbula yollayacağız.

Yanlız baykuşumuz azıcık iri bir baykuş.Yaparken biraz zaman alıyor.Bu sevimli baykuştan yapmak isterseniz de buraya bir tık tık

Ev Yapımı Parmak Boyası

Malzemeler:
Yarım su bardağı buğday nişastası
Yarım tatlı kaşığı tuz
2 bardak soğuk su
İstediğiniz renk gıda boyası
Gıda boyası hariç tüm malzemeleri bir tencerede ocak üzerinde 15-20 dakika pişirin.Koyulaşmaya başladığında ateşten alın.Soğuduktan sonra istediğiniz renklerde gıda boyasıyla karıştırın.

Sanat çalışmalarımız için İkeadan kağıt rulosu aldık.Hem çok ekonomik hem de kağıt boyutu oldukça büyük.İstediğimiz ölçüde kesip kullanabiliyoruz.

Amigurumi Caterpillar (Amigurumi tırtıl)

En sevdiğimiz kitaplardan biri Eric Carle'ın The very hungry caterpillar adlı kitabı.Aç tırtıl olarak türkçe çevirisi de var.Amigurumi oyuncak öreyim.Çok ara verdim dediğim günlerden birinde bir baktım ki,bu sevimli tırtıl örülmüş bile.Ben de hemen iplerimi alıp işe koyuldum.Ve sonuç mükemmel oldu.Tırtılı elimize alıp kitabımızı okuyoruz,canlandırıyoruz ve eğleniyoruz:)

AÇ tırtılın yapılışı

Bilenler bilir.Amigurumi bir tutkudur.Kitapların kahramanlarını yapabilmek ise bambaşka bir tutkudur.

Kitap Değerlendirme:yaşam boyu okur yetiştirmek için izlenilmesi gereken 10 yol

   Amerikada bulunduğum yılda kütüphanenin ücretsiz kitap günü olmuştu.Hiç kaçırmadan gitmiştim hediye kitaplardan almak için.Bu kitap en sevdiğim olmuştu.Orjinal adı: 10 Fulfilling Ways to Raise a Lifetime Reader.

 Karikatürlerle desteklenmiş,vermek istediği mesajı kısa ve öz anlatmış.Bende size çevireyim:

1- Çocuğunuza her gün okuyun.Daha az telefon konuşması,daha az ev işi yapın ve her gün 20 dakikanızı ayırarak okuyun.Büyük değişimi göreceksiniz.Okurken çocuğunuza vereceğiniz tüm dikkatiniz kaliteli zaman geçirmeniz için harika bir fırsat.Sadece anneler değil babaların da okuması gerekir.Zira çocuklarda okumanın sadece kadınlara has bir şey olduğu kanısı oluşabilir.Aile fertlerinden ve bakıcılardan da çocuğunuza okumasını  rica edin

2-Çocuğunuza okumanın faydalı bir şey olduğunu gösterin.Trafik işaretlerini göstererek dur yazan tabelada durmamız gerektiğini,kuaförün önünden geçerken yazıyı göstererek oraya annenin saçını yaptırmak,kestirmek için gittiğini,marketin önünden geçerken marketten alışveriş yaptığınızı,marketteyken aldığınız ürünlerin üzerlerini okuyarak ve çocuğunuza göstererek neler satın aldığınızı,aynı odadayken gazetede ilginizi çeken örneğin bir araba ilanında arabayı özellikleriyle beraber okuduğunuzu,yemek yaparken yemek kitabını elinize alarak ondan yararlandığınızı ,evdeki teknolojik bir aleti klavuzundan yararlanarak tamir ettiğinizi,denize gittiğinizde oraya konmuş bir tabeladaki uyarıları okumanızın hayatınızı kurtarabileceğini gösterin,anlatın...

3-Çocuğunuza okumanın eğlenceli olduğunu gösterin.Onlara siz okuduğunuz esnada hareket etmelerine ve duyduklarını taklit etmelerine,kitaptaki karakterlere bürünmelerine izin verin.Sizin kendiniz için okuduğunuz kitabın içeriğinden bahsedin.Bir kahvaltı sofrasında  aile fertleriyle birlikteyken  kitabın neden sizin için ilginç olduğunu anlatın,sohbet edin.Çocuklar kitapların onlarla olan ilişkilerini duymaya bayılırlar.Okuduğunuz kitapta sizin hayatınıza benzer bir olayı paylaşın.Örneğin kitapta kaybolan bir çocuk varsa küçükken markette kaybolduğunuz bir anı paylaşın.Onlara hikayeler anlatın.Kitaplardaki resimleri gösterin ve onlar hakkında bol bol konuşun.

4-Kütüphaneye sık sık çocuklarınızı götürün.Bu madde malesef ülkemizde çok uygulanabilir değil:(Yurtdışındaki kütüphanelerde çocuklar için ayrılmış çok büyük bölümler var.İlgilerini çekebilecek çok sayıda kitap var.Kütüphane kartı çıkarıp çok sayıda kitabı ücretsiz alma imkanı var.Kütüphanede okuma günleri var,etkinlikler var.Malesef biz bu konuda bir hayli geriyiz.Ama İstanbul Kadıköy bu yönde çalışmalar başlattı ve kütüphanesini çocuklar için sevilesi bir yer haline getirdi.Bu açığı kapatan kitapçılar  da mevcut.İstanbul Bağdat Caddesinde İyi Cüceler Kitapevinin faaliyetleri de görülmeye değer.Umarım kütüphanelerimiz yaygınlaşır ve okuyan bir toplum olma yolunda büyük adımlar atılır.

5-Evinizde çooook sayıda kitap bulundurun.Çocukların elinin altında çok sayıda kitabı,dergisi olmalıdır.Böylece onlara rahat ulaşır ve merak edip okurlar.Yurtdışındaki kütüphanelerde ücretsiz kitap alıp okunmadıysa internetten iade zamanını erteletebiliyorsunuz.Malesef bizim ülkemizde satın almak zorundayız.Ama sahaflardan,kitapçılardan ikinci el kitapları çok uyguna alabilirsiniz.Ya da kitapçıların indirim dönemini takip edip çok sayıda kitap alabilirsiniz.Ya da liste yapıp Tüyap kitap fuarı zamanına kadar para biriktirip satın alabilirsiniz.Bu alışkanlığınızı çocuğa da kazandırabilirseniz  parasıyla gelişimi için çooook yararlı bir şey yapmayı öğretmiş olursunuz.

6-Tv,video oyunları ve internet başında geçirdikleri zamanı kısıtlayın.Malesef çocuklar için pek de popular olmayan bir madde.Tvde kullanılan dil son derece basit ve sınırlı iken ,bir kitapta kullanılan dil son derece zengindir.Çocuklar neden tv,pc oyunlarını,tableti severler;Çünkü bu aletler tüm dikkatlerini çeker,anlamak için çok çaba harcamayı gerektirmezler,test yok ödev yoktur,arkadaşlarıyla paylaşırlar,7/24 takip edilmeleri kolaydır.Evebeynler neden tv,pc oyunlarını severler:Masrafsızdırlar.Çocukları güvenli ve meşkul tutarlar.Gürültü,patırtı ve dağınıklık olmaz.Evebeynlere boş zaman verir.Hep birlikte eğlenebilirler.Çok fazla tv ve video oyunlarının yol açtığı problemler:Çocukların dikkat sürelerini azaltırlar.Daha sağ

lıklı aktivitelerin çocuklara sıkıcı gelmelerine sebep olurlar.Hareketsizlikten ötürü kilo problemlerine yol açarlar.Konuşarak,iletişim kurarak,okuyarak,ödev yaparak,özel,yeni beceriler edinerek geçirilebilecek değerli zamanı çalarlar.Evdeki başka elektronik eşyaları da kontrol edin.Her gün belli bir saat aralığında okumak,ders çalışmak için sessiz bir zaman yaratın.Çocukları çok fazla maruz kalınan elektronik medyadan nasıl koruruz:Çok küçük yaştan itibaren  tv,pc,tablet,akıllı telefonların başında çok fazla zaman geçirmenin iyi bir şey olmadığını açıklamalısınız.Önce siz model olun.Siz bu gibi aletlerle çok vakit geçiriyorsanız onlar da ilerde aynısını yapacaktır.Eğlenceli aktiviteler yaratın.Spor,sanat,el sanatları,arkadaşlarıyla gerçek oyunlar oynayabileceği ortamlar oluşturun.TV.pc evde herkesin görebileceği kişiye özel olmayan bir odada olsun ki ne izlediklerini,hangi sitlere girdiklerini,arkadaşlarıyla neler konuştuğunu görüp,kontrol edebilin.üyük çocuklarınızı yanlız bırakırken onlarla zamanlarını nasıl kullanacaklarıyla ilgili beraber plan yapın.Kuralları uygulama konusunda katı olun.Bunlara özel izin verildiğinde ev işleri,ödevler,hedeflerin hiç birinin tamamlanmayacağını bilin.Sınırlı vakitleri olduğunu bilsinler.Günde yanlızca 30 dakikalık bir izin verin mesela ve 30 dakika dolduğunda tv yada pc nin kapanacağını bildirin.Başka bir aktivite zamanının geldiğini haber verin.                                                                  

7-Yolculukta,dışarda kitap okuması için çocuğunuza yardımcı olun.Doktor randevunuzda beklemeniz gerektiğinde yanınızda çocuklarınız için kitap bulundurun.Seçmesi için sorun.Hangi kitabı ilk  okumanızı isterse ondan başlayın.Bekleme zamanı okuma zamanıdır.Her zaman çantanızda ya da arabanızda kitap bulundurun.Restoranta gittiğinizde menüyü çocuğunuza verin.O okusun size.Menüde örneğin karides varsa kaç tane karidesli yiyeceğin olduğunu bulmasını isteyin.Böylece siparişinizin gelmesini beklerken çocuklar sıkılmamış olur.Arabayla seyahat ettiğinizde kitap cdleri,şarkılar,hikayeler de çocuğunuzu okumaya hazırlar.Bunlardan yanınızda olması yolculuğunuzu zevkli kılar.

8-İyi okuma çabasını kutlayın.Örneğin çocuğunuz kalın bir kitabı bitirip yanınıza geldiğinde onu kutlayın,onore edin,pasta alın kutlayın vs.Buarada kendinizi de kutlayın zira çocuklara kitap okumak pek de kolay iş sayılmaz.Bir kitabı defalarca okutan bir bebeğiniz varsa sabrınız da bol olsun:)Tüm çabalarınıza rağmen çocuğunuz okumuyorsa da okuması karşılığında para teklif edin.(Aslında bu para işi benim pek hoşuma gitmedi.Kitap zaten çok zevkli bir şey.Onu rüşvetle yaptırmak çocuğa kitabın güzel bir şey olmadığı hissini yaratabilir.Tıpkı yemeğini yersen parka gideriz,çikolata yemene izin veririm gibi.)

9-Bir kitap kulubüne üye olun,parçası olun.Çocuklar bir kitap yazarıyla karşılaştıklarında kitaplarla olan ilişkileri çok farklı olur.Yazarlar kütüphanelerde,kitapçılarda bizim ülkemizde bir de kitap fuarlarında olurlar.Öğretmen,evebeyn organizasyonu da pekala kitapla birleştirilebilir.Okuyanlar için pizza gecesi düzenlemesi gibi.Kitaplar harika hediyelerdir.Çocukların açıp açıp tekrar tekrar okuyacakları hediyeler.Çocuklar için yaşıtlarıyla bir kitap kulübü kurun.Bunun için günler düzenleyin.Pasta,börek yapın.Evin bir köşesine kitapları yerleştirin.Çocuklar birbirleriyle kitaplarını değiştirip değiştirip okusunlar.

10-Okumayı ergen çocuğunuzla iletişim için kullanın.Çocuğunuzun en sevdiği müzik sanatçısı ya da grubuyla alakalı dergide,gazetede bir şey bulun.Ve onu bundan haberdar edin.Dergiyi elinizden alıp okuma heveslisi olacağını göreceksiniz.Ergen çocuğunuzun bolca vakit geçirdiği ayna,buzdolabı veya banyoya onun işine yarayacağını düşündüğünüz çarpıcı broşurler,dergiler bırakın.Mutlaka göz atacaktır.Ergen çocuğunuzla beraber hedef,gaye edinin.Onu elde etmek için adım adım çalışın.Bir gayesi olan çocuğunuzun onu elde etme yolunda sizden destek istediğinde yardım için hazır olun.Ergen çocuğunuzla beraber yüksek sesle onun hoşlanacağı romantik,polisiye,macera vs.tarzda kitaplar okuyun.Bu sizin iletişim bağınızı kuvvetlendirir.Çocuğunuzun kitaptaki karakterle kendini özdeşleştirip kendini size açmasını sağlar.

Kitabın son sayfasında da güzel ipuçlarına yer verilmiş:# Eğer büyük çocuklarınız varsa küçükocuklarınıza onlar okusun.Büyük kardeşler çok iyi bir rol modeldirler.Ayrıca böylece sizin de boş vaktiniz olur.# Çocuğunuzun odasına kitaplar koyun.Tv değil yanlız.Bir de okuma lambası.Böylece yatmadan evvel okuma alışkanlığı da elde etmiş olur.#Yazmak da okumak için doğal bir yardımcıdır.Çocuğunuzu günlük tutma konusunda cesaretlendirin.Yeni başlayanlar için günde iki cümle bir hedef olabilir.Konuyu kendilerinin seçmesine ve kendilerini ifade etmesine izin verin.#Okumanın bir birikim becerisi olduğunu unutmayın.Ne kadar çok okursak,o kadar becerimiz artar.Becerimiz ne kadar artarsa,okumak o kadar eğlenceli olur.Ne kadar çok eğlenirsek de o kadar çok okuruz.Fakat bu küçük ve sürekli adımlarla gerçekleşir.#Okumak ergenlere ve çocuklara gerekli güveni sağlar.Çocuklarınıza kitap satın almayı ihmal etmeyin.

Matthew Gollup

              

Miniklere Dergiler

Kitaplar hayatımızın vazgeçilmezleri.Evde,çayırda,lokantada,orda,burda hemen çıkarıp okuruz.Etraf ne der nasıl bakar pek umursamadan karakterleri İncinin seveceği şekilde hatta bazen abartarak seslendirip okuruz.Dışardan bakan için komik,bizim için eğlenceli,paha biçilmez dakikalardır.Bir süredir ilgisini çekebilecek dergilerden alıyordum.Kriz anlarında aniden yeni dergiyi çıkarıp resimlerine bakmak,okumak ilgisini çekiyordu.Tamam artık aylık düzenli alalım dedim biz bu dergilerden.İtiraf edeyim bizim çocukluğumuzda olmamasından mıdır yoksa dergilerin kaliteli olmasından mıdır bilinmez ben İnciden daha çok sevdim bu dergi olayını.Hoş bizim çocukluğumuzda olmuş olsaydı da 5 çocuğu olan zavallı anneciğimin bez yıkamak,bizi doyurmak,ev temizlemek,bir de merdaneli makinada çamaşır yıkamaktan vakti,enerjisi mi varmış.Herşeyi tek başına yapmak zorundaymış.Ne yardımcısı ne de babamın desteği varmış.Ne günlermiş yaa.Neyse biz dönelim konumuza.Bizim en sevdiğimiz dergiler Meraklı minik,Atlas çocuk, National geographic kids Türkiye .Birbirinden güzel posterler,çıkartmalar veren bu dergiler vahşi ve evcil hayvanlarla da ilgili geniş bilgiler veriyor.Biz de okuyup bazı hayvanların resimlerini duvarımıza asıyoruz.Gidip gelip 18,5 aylık kızımla bakıyoruz,isimlerini söylüyoruz.Birçoğunu şimdiden öğrendi bile.Şimdilik aldığımız bu dergilere yenileri eklendikçe buraya yazacağım.

Çocuğumuzu teknolojiden nasıl koruruz?

Korkarım ki bir gün teknoloji insan etkileşimin önüne geçecek ve aptal bir nesil ortaya çıkacaktır. ALBERT EİNSTEİN
Bizim evde tv yok,tablet yok.Diz üstü bilgisayarlarımız var eşimle.Lakin evde çocuk uyanıkken zinhar açmayız.Eşim pc çalışmalarını genelde okulda yapar.Okuması gereken bir şey olursa da çıktısını alır öyle okur.Dizi izleyeceksek de çocuğu yatırır bilgisayardan izleriz..Zaten İnci en geç  dokuzda uyur.Bu konuda çok kararlı bir anneyim.Etrafımda geceleri geç saatlerde uyuyan çocukları gördükçe  daha bir kararlı oluyorum.Erken yatan çocuk büyüme hormonunun salgılandığı saatte uyuyor olur.Çünkü büyüme hormonu vücut hareketsizken,enerji harcamadığında daha düzgün bir şekilde çalışır. vs.Öyle çocuk ağladığında eline telefon verip de susturmayız.Hatta eline telefonu hiç vermeyiz.Teknolojiden onu uzak tutabileceğim yaşa kadar da uzak tutmayı düşünüyorum.10 olur 11 olur 12 olur.Kısmet.Ve evet çocuk teknolojiden mahrum kalıyor vah vah.Günümüzde de bu yapılmaz yazık tüh tüh.Sizin evde yok ya çocuk başka bir eve gittiğinde saldırır tv ye.Bak yasaklar tatlıdır yanlış yapıyorsun sözlerine maruz kalıyorum.Sanki biz onun gözü önünde tv izliyoruz da çocuğu başka bir odaya kapatıp ona yasaklıyoruz.Sanki evde eşek kadar lcd ekran tv var onun gözüne sokuyoruz da ondan kısıtlıyoruz.Teknolojik araçlar yok diye çocuk size sarıyor mu?Evet.Bir dakika rahat vermiyor,sürekli ilgi istiyor,emek istiyor,mesai istiyor.Yoruluyorum ama şükür bir gününü daha bu araçlar olmadan bitiriyorum.Henüz kızım 18 aylık daha yolun çoook başındayım amma velakin çevremde uzaylı gibi algılanıyorum.E doğar doğmaz ekran karşısına çocuk konulduğu bir devirdeyiz .Hal böyleyken işim çok zor.Gittiğimiz evlerde tv yi kapattırıyoruz,söylemeye çekindiğimiz evlerde de sessizce ,usulca bir bahaneyle kalkıyoruz eve dönüyoruz.Anneanneyle konuştuk tv gündüz kapandı.İnci uyuduğunda açılıyor.Ben çocuğumu teknolojiden uzak tutmak istiyorum bütün derdim bu aslında.İşten eve geliyorum okulda öğrencilerle yorulmuşum.Ama evladım iki çimen iki ağaç görsün diye parklara gidiyoruz,bol bol ve her zaman kitap okuyoruz,eline boya kalemi veriyoruz ve  kağıt dışında duvarları da çizmesine kendi evimizde izin veriyoruz.Başkasının evinde eline kalem vermiyoruz.Genelde duvar çizmeye başladığı zaman pastel boyayı alıp camları çizmesine izin veriyorum.Sonra da ıslak bir bezle cam silmesine izin veriyorum:)Bir taşla iki kuş.Onunla oyunlar oynuyoruz,şarkılar,ilahiler söylüyoruz,örgüden oyuncak örüyorum .Onları konuşturuyoruz,yaz kış demeden hergün parka çıkarıyoruz.Bazen evin içinde çileden çıkarıyor yine de tv ye,bilgisayara başvurmuyoruz.Ben bunları düşünürken  ne kadar doğru yolda olduğumu teknolojinin devleri açıkça söylemiş.Bundan sonra ahh ahh vahh vahh yazık çocuğa çizgi filmden bile mahrum ayy diyenlere kapak gibi linki gönderiyorum.Ohh mis verecek cevap bulamıyorlar.Susuyorlar http://www.egitimpedia.com/dunya-2/silikon-vadisi-yoneticilerinin-cocuklari-neden-teknoloji-girmeyen-bir-okula-gidiyor.Ama eğitici  oyun oynuyor tablette de bir mazeret değil.Kolay evebeynlik yapmayıp çocukları tv,tablet karşısına oturtmayıp hipnoz etmeyip zor olanı seçmek en doğrusu.İşin ucunda bir birey,insan yetiştirme var.Yoksa bir lise öğretmeni olarak ailelerden dinlediğim en sık şikayet sosyal medya,tv'nin önünden alamıyoruz.Siz izliyor musunuz?diye sorduğumda da aldığım yanıt e bizim dersimiz yok hocam oluyor.Demem o ki siz izlemezseniz,çocuklarınızla zaman geçirirseniz onların da o sanal dünya mübtelası olma olasılığı daha düşük gibi.

Ürün Değerlendirme:Uyuyan Kuzu (Sleepy Sheep)

Uzun zamandır yazmadım.İşe başlamam,göçebe hayatımız,taşınmamız derken biriken o kadar yazı oldu ki nerden başlayacağımı bilemedim.Bahaneler bahaneleri kovalarken düşündüm de e ama yazmanın vakti geldi de geçti bile.Buarada bizim dana 18 aylık oldu.Doğduğundan bu yana kullandığımız altıncı ayında uyku rütinini oluşturduğumuz vakitlerde bu ürün hep bizimleydi.Uyku kitaplarını okuyup,sütünü içirip yatağına koyduğumuz vakit bu kuzuyu açıp kah yanından çıktığımız kah biraz kalıp pışpışladığımız hatun uyku vaktini de öğrenmiş olup,kuzunun kendisini gördüğü anda eee eee demiştir.Akşam saat sekizde başlar bizim rütin.Ekstrem bir durum yoksa (diş ağrısı,kaka gelmesi gibi) sekiz buçuk, dokuza doğru birinci rüyasını görmeye başlar İnci Hanım..Ürünün pilli olması ve pilinin uzun ömürlü olması da artısıdır.Evet adı kuzu ama gelgelelim kuzunun sesine  kuzumuz melemiyor.İçinde balina sesi,su kaynağı sesi,yağmur sesi ve okyanus sesi var .Yağmur sesini seçtik biz.23-45 dakikalık programı var.Dakikası bittiği anda duruyor.Siz de başında beklemek zorunda kalmıyorsunuz.Kuzu peluştan.İçindeki ses çıkaran zımbırtı aleti pratik bir şekilde çıkarıp takabiliyor,kuzunuz kirlendiğinde rahatça yıkayabiliyorsunuz.Bilgisayardan,internetten beyaz gürültü açmak da bir çözüm tabi ama uyuyan bir çocuğun odasında yanı başında radyasyon içeren bir cihazın olmaması daha eftaldir.Gece bazen uyandığında  sessizce odasına gidip kuzusunu açıyorum,çıkıyorum.Kendiliğinden dalması kuvvetle muhtemel oluyor..Bazen de kuzuyla beraber pış pış gerekebiliyor.Ama sonunda beş dakikada dalıyor.